आपल्या परिसरातील कातळशिल्पांची माहिती​ संदर्भग्रंथासाठी पाठवावी : सतीश लळीत

सिंधुदुर्गनगरी​ : सिंधुदुर्ग जिल्ह्यात अनेक ठिकाणी असलेल्या कातळशिल्पांची माहिती संकलित करुन त्यावर​ एक अभ्यासपूर्ण संदर्भग्रंथ प्रकाशित करावयाचा आहे. या प्राचीन ठेव्याचे जतन, संशोधन, शासनामार्फत संरक्षण​ ​यादृष्टीने हा ग्रंथ उपयुक्त ठरेल. यासाठी आपल्या परिसरातील कातळशिल्पांची माहिती पाठविण्याचे आवाहन​ कातळशिल्प अभ्यासक व रॉक आर्ट सोसायटी ऑफ इंडियाचे आजीव सदस्य सतीश लळीत यांनी केले आहे.
​      ​श्री. लळीत यांनी मुंबई विद्यापीठातून प्रा. डॉ. कुरुश दलाल यांच्या मार्गदर्शनाखाली पुरातत्वशास्त्राचा​ अभ्यासक्रम पूर्ण केला आहे. त्यांनी व प्रा. डॉ. बाळकृष्ण लळीत यांनी मे २००१ मध्ये हिवाळे येथील सड्यावरील​ कातळशिल्पांचा शोध लावला. भारताच्या किनारपट्टीवरील अशा प्रकारच्या पुरातत्वीय स्थळाचा हा पहिला शोध​ होय. यानंतर २०१२ साली कुडोपी येथील कातळशिल्पांचे संशोधन करुन श्री. लळीत यांनी बदामी (कर्नाटक) येथे​ झालेल्या राष्ट्रीय परिषदेत शोधनिबंध सादर केला. मुंबई विद्यापीठातील ‘एक्सप्लोअरेशन्स इन महाराष्ट्र’ या​ परिषदेतही सिंधुदुर्गातील कातळशिल्पांबाबत सादरीकरण केले. याबाबत त्यांचे लेख अनेक वृत्तपत्रे, रिसर्च जर्नल्स,​ संकेतस्थळे यावर प्रसिद्ध झाले आहेत.
​       ​याबाबतच्या प्रसिद्धीपत्रकात श्री. लळीत यांनी म्हटले आहे की, सिंधुदुर्ग जिल्ह्यात अनेक गावांमध्ये,​ सड्यांवर कातळशिल्पे विखुरलेली आहेत. त्यांचे संशोधन, जतन करण्यासाठी त्यांचे दस्तावेजीकरण होणे आवश्यक​ आहे. राज्य सरकारने यावर्षीच्या अर्थसंकल्पात कातळशिल्प संरक्षणासाठी १० कोटी रुपयांची तरतूद केली आहे.
​     ​पुरातत्व विभागामार्फत हे काम होणार असले तरी या ठिकाणांची एकत्रित माहिती असणे आवश्यक आहे.​ यासाठीच एका संदर्भग्रंथाचे काम सुरु करण्यात आले आहे. या ग्रंथात सर्व ठिकाणांची सविस्तर माहिती,​ छायाचित्रे, नकाशे, अक्षांश रेखांश आदि माहिती असणार आहे.​      ​याकरिता ज्यांना कातळशिल्पांची ठिकाणे माहिती आहेत, अशांनी ९४२२४१३८०० या व्हॉटस्ॲप​ क्रमांकावर गावाचे नाव, पोचण्याचा मार्ग, स्वत:चे नाव व मोबाईल क्रमांक (शक्य असल्यास छायाचित्रे) ही​ माहिती पाठवावी. यानंतर समक्ष या ठिकाणांना भेट देऊन छायाचित्रे, चित्रीकरण व ड्रोनद्वारे छायाचित्रे, रेखांकन,​ जीपीएस टॅगिंग आदि कार्यवाही केली जाणार आहे. या ग्रंथात क्युआर कोडच्या माध्यमातून व्हिडिओही उपलब्ध​ करुन देण्याचा मानस आहे. सर्व ठिकाणांचे सर्वेक्षण झाल्यावर ग्रंथ प्रकाशनाबरोबरच या कातळशिल्पांच्या​ जतनाचा सविस्तर प्रस्ताव शासनाला सादर करुन जिल्हा नियोजन मंडळामार्फत निधी प्राप्त करुन घेतला जाणार
आहे.
​    ​आपल्या जिल्ह्याचा हा प्राचीन वारसा जपण्यासाठीच्या या उपक्रमात सर्वांचे योगदान आवश्यक आहे. जे​ नागरिक योग्य माहिती पुरवतील त्यांचा नामोल्लेख व ऋणनिर्देश ग्रंथात केला जाईल, असेही श्री. लळीत यांनी​ ​म्हटले आहे.

ब्यूरो न्यूज, कोकण नाऊ, सिंधुदुर्गनगरी.​​​​​​​​​​